Verkefni fyrir hæfniviðmið fyrir hönnun og smíði

Fram eru komnar tillögur að endurskoðun greinarsviða aðalnámsskrár grunnskóla frá 2013. Þar er m.a. ítarlegar farið í þá þætti sem snerta skuli á fagreinunum. Hér eru töflurnar úr tillögunum (bls. 35-37) settar upp með hlekkjum á hvert undir-hæfniviðmið með það að miði að tengja megi þau inn á verkefni eða efni sem miða að því að ná þeim markmiðum.

Markmiðið er ekki að hægt sé að fara í hæfniviðmið og „tikka í boxin“ heldur frekar að gefa dæmi um hvers kyns verkefni megi nýta til að ná þess lags hæfniviðmiði. Slíkt styður við heildstæðari skoðun á efni og þeim kröfum sem kennarar gera til nemenda. Eins er vert að benda á ágæta áminningu úr tillögunni:

„Þegar sjónum er beint sérstaklega að einu hæfniviðmiði þarf að hafa í huga að nám er samfellt ferli og skapandi athöfn, fremur en söfnun afmarkaðrar þekkingar og þjálfun í tiltekinni leikni.“

Verklag

Yfirheiti	Við lok 4. bekkjar getur nemandi	Við lok 7. bekkjar getur nemandi	Við lok 10. bekkjar getur nemandi
Verkfæri	þekkt algengustu verkfæri í trésmíði og getur á einfaldan hátt útskýrt virkni þeirra [ANG-HOS-VER-4]	þekkt ýmis verkfæri og mælitæki sem notuð eru í formun smíðaefna og getur útskýrt virkni þeirra [ANG-HOS-VER-7]	þekkt helstu verkfæri og mælitæki sem notuð eru í formun smíðaefna og getur útskýrt rétta notkun og virkni þeirra [ANG-HOS-VER-10]
Efnisval	þekkt almenn smíðaefni og getur á einfaldan hátt útskýrt notkun og eiginleika þeirra [ANG-HOS-EFN-4]	þekkt algengustu smíðaefni og getur útskýrt rétta notkun og eiginleika þeirra [ANG-HOS-VER-7]	þekkt flest smíðaefni sem notuð eru og getur útskýrt rétta notkun og eiginleika þeirra [ANG-HOS-VER-10]
Smíða-aðferðir	framkvæmt nokkrar aðferðir til samsetninga s.s. samlímingu og skrúfun	framkvæmt algengustu aðferðir samsetninga og getur útskýrt notkun þeirra	þekkt flestar smíðaaðferðir, framkvæmt þær algengustu og útskýrt rétta notkun og eiginleika þeirra,
Vinnuvernd	beitt líkamanum rétt við vinnu sína og sýnt rétta notkun hlífðarbúnaðar.	útskýrt réttar vinnustellingar og valið viðeigandi hlífðarbúnað.	beitt viðeigandi vinnustellingum, notað réttan hlífðarbúnað, fjallað um vinnuvernd og hvers vegna reglur þar að lútandi eru settar.

Sköpun, hönnun og tækni

Yfirheiti	Við lok 4. bekkjar getur nemandi	Við lok 7. bekkjar getur nemandi	Við lok 10. bekkjar getur nemandi
Vinnu-teikning	dregið einfalda skissu og tvívíða teikningu til að útskýra hugmyndir sínar	útskýrt hugmyndir sínar með því að rissa upp málsetta vinnuteikningu	útskýrt hugmyndir sínar fríhendis- og með grunnteikningu
Vinnuferli	unnið verkefni frá hugmynd að fullunnum hlut með áherslu á form og útlit	lesið einfalda teikningu, smíðað eftir henni og unnið eftir hönnunarferli frá hugmynd að lokaafurð	unnið sjálfstætt eftir verkáætlun og vinnuteikningu, útbúið efnislista og reiknað kostnað
Orka og tækni	sagt frá orkugjöfum sem nota má í smíðaverkefnum og nýtt virkniþætti í smíðisgripum, s.s. vogarafl, gorma og teygjur	hannað og smíðað verkefni sem nýtir orkugjafa og lýst því hvaða virkniþættir eru að verki í ýmsum hlutum	hannað verkefni út frá efni, fagurfræði, tækni, umhverfi, notkun og endingu
Tæknilæsi	bent á ýmis tæknifyrirbrigði er tengjast hans daglega lífi	lýst hvernig tæknin birtist í nánasta umhverfi hans og almennt í samfélaginu	sagt frá hvernig tækni er nýtt í atvinnulífinu og gert grein fyrir iðnfögum og mikilvægi þeirra í samfélaginu
Samfélag	greint einfaldar þarfir í umhverfi sínu og rætt nokkrar lausnir	greint þarfir í umhverfi sínu og rætt mögulegar lausnir	gert grein fyrir áhrifum nýsköpunar á umhverfi sitt og samfélag
Hugbúnaður og forrit	hannað einfaldan hlut í þrívíðum hugbúnaði/forriti	nýtt hugbúnað/forrit við hönnun tvívíðra og þrívíðra forma	nýtt hugbúnað/forrit við stafræna hönnun á vöru
Stafræn smíði		nýtt sér tölvustýrðar smíðavélar til að fullvinna tvívíða og þrívíða hluti	umbreytt stafrænni hönnun í fullunninn hlut með aðstoð tölvustýrðra tækja/smíðavéla
Smátölvur		nýtt sér smátölvur til að stýra einföldum aðgerðum	nýtt sér smátölvur til að stýra aðgerðum

Menning og umhverfi

Yfirheiti	Við lok 4. bekkjar getur nemandi	Við lok 7. bekkjar getur nemandi	Við lok 10. bekkjar getur nemandi
Umhverfis-vitund	valið efni út frá umhverfissjónarmiðum og sagt frá kostum þess að nota efni úr nærumhverfi	gert grein fyrir hvort efni séu hættuleg og hvernig hægt er að endunýta og flokka efni sem fellur til í smíðastofunni	greint vistvæn efni frá óvistvænum og haft sjálfbærni að leiðarljósi við vinnu sína, s.s. við efnisval
Endur-nýting	sýnt góða nýtingu þeirra efna sem unnið er með	gert við og endurnýtt eldri hluti og lengt þannig líftíma þeirra	gert sér grein fyrir hvort og hvernig hægt er að endurnýta ýmsa hluti til að lengja líftíma þeirra
Menning	greint og sagt frá nokkrum einkennum íslensks handverks	greint og fjallað um íslenska hönnun og handverk í samhengi við sögu	greint og fjallað um handverk og hönnun í samhengi við sögu, samfélag og listir