Breyti Klassísk efnahvörf/Eldheldur peningaseðill (hluta)

== Ítarefni ==
=== Hvað er að gerast ===
Tilraunin sýnir nauðsynleg skilyrði fyrir bruna með því að sýna kæliáhrif uppgufunar. Þótt ''vermi'' uppgufunar  fyrir hvort tveggja vatn og etanól séu umtalsverð sökum vetnistengja (+44 og +39 <math>\mbox{kJ}/\mbox{mol}</math>, tilsvarandi), er það afar lítið í samanburði við ''vermi'' bruna etanóls, –1367 kJ mol–1. Hluti etanólsins sem kemst í snertingu við eitthvað sem kveikir í því mun gufa upp og brenna við skil lofts og alkóhólgufunnar. Varminn sem losnar verður nægur til að láta meira eldsneyti gufa upp og brenna sem viðheldur efnahvarfinu. Þótt einhver kæling eigi sér stað við uppgufunina nær loginn að hita pappírinn þar til hann nær kveikihita sínum, við um 230°C.

Þegar nægilega mikið vatn er í blöndunni nær ekki nægilega mikil orka að losna til að vega upp á móti varmanum sem tapast við uppgufnina. Ef ekki væri fyrir tap til umhverfisins væri reyndar nægur varmi til að hita, láta vökvann gufa upp og einnig brenna pappírinn, en mikill hluti varmans sem losnar við brunann hverfur út í umhverfið (herbergið) en ekki í pappírinn sem verður þá vel undir kveikihita sínum.

=== Útfærslur ===
Tilraunin er nefnd "eldheldur peningaseðill" vegna þess að oft er hún framkvæmd með því að peningaseðill er notaður fyrir blöndu vatns og alkóhólsins. Ef kosið er að láta peningaseðilinn vera má einnig búa til aðra sögu í kringum æfinguna.
* Teikna má á pappírinn, lita eða prenta. Gera má eigin gjaldmiðil eða gera mynd af merki skólans eða íþróttafélags. Gætið þess þó að blekið leysist ekki upp í leysinum (alkóhólinu).
* Klippa má út orð úr pappírnum. Til dæmis orðið "vonska" úr pappírnum sem dýft er í hreint alkóhólið, og "von" úr þeim sem er dýft í alkhóhól/vatns-blönduna.

=== Leiðbeiningar á öðrum síðum ===
* [https://edu.rsc.org/exhibition-chemistry/non-burning-paper-investigate-the-fire-triangle-and-conditions-for-combustion/4019522.article?adredir=1&adredir=1 Non-burning paper]

[[Flokkur:Verkefni fyrir miðstig]]
[[Flokkur:Verkefni fyrir unglingastig]]
[[Flokkur:Verkefni í efnafræði]]