Breyti Hæfniviðmið fyrir hönnun og smíði

Fram eru komnar tillögur að endurskoðun greinarsviða aðalnámsskrár grunnskóla frá 2013. Þar er m.a. ítarlegar farið í þá þætti sem snerta skuli á fagreinunum. Hér eru töflurnar úr tillögunum (bls. 35-37) settar upp með hlekkjum á hvert undir-hæfniviðmið með það að miði að tengja megi þau inn á verkefni eða efni sem miða að því að ná þeim markmiðum.

Markmiðið er ekki að hægt sé að fara í hæfniviðmið og „tikka í boxin“ heldur frekar að gefa dæmi um hvers kyns verkefni megi nýta til að ná þess lags hæfniviðmiði. Slíkt styður við heildstæðari skoðun á efni og þeim kröfum sem kennarar gera til nemenda. Eins er vert að benda á ágæta áminningu úr tillögunni:

<blockquote>„Þegar sjónum er beint sérstaklega að einu hæfniviðmiði þarf að hafa í huga að nám er samfellt ferli og skapandi athöfn, fremur en söfnun afmarkaðrar þekkingar og þjálfun í tiltekinni leikni.“</blockquote>

== Verklag ==

{| class="wikitable"
! Yfirheiti 
! Við lok 4. bekkjar getur nemandi 
! Við lok 7. bekkjar getur nemandi 
! Við lok 10. bekkjar getur nemandi
|-
! Verkfæri
| þekkt algengustu verkfæri í trésmíði og getur á einfaldan hátt útskýrt virkni þeirra {{ang-hæfniviðmið|HOS|VER|4}}
| þekkt ýmis verkfæri og mælitæki sem notuð eru í formun smíðaefna og getur útskýrt virkni þeirra  {{ang-hæfniviðmið|HOS|VER|7}}
| þekkt helstu verkfæri og mælitæki sem notuð eru í formun smíðaefna og getur útskýrt rétta notkun og virkni þeirra {{ang-hæfniviðmið|HOS|VER|10}}
|-
! Efnisval
| þekkt almenn smíðaefni og getur á einfaldan hátt útskýrt notkun og eiginleika þeirra  {{ang-hæfniviðmið|HOS|EFN|4}}
| þekkt algengustu smíðaefni og getur útskýrt rétta notkun og eiginleika þeirra  {{ang-hæfniviðmið|HOS|VER|7}}
| þekkt flest smíðaefni sem notuð eru og getur útskýrt rétta notkun og eiginleika þeirra {{ang-hæfniviðmið|HOS|VER|10}}
|-
! Smíða-aðferðir
| framkvæmt nokkrar aðferðir til samsetninga s.s. samlímingu og skrúfun 
| framkvæmt algengustu aðferðir samsetninga og getur útskýrt notkun þeirra 
| þekkt flestar smíðaaðferðir, framkvæmt þær algengustu og útskýrt rétta notkun og eiginleika
þeirra,
|-
! Vinnuvernd
| beitt líkamanum rétt við vinnu sína og sýnt rétta notkun hlífðarbúnaðar.
| útskýrt réttar vinnustellingar og valið viðeigandi hlífðarbúnað.
| beitt viðeigandi vinnustellingum, notað réttan hlífðarbúnað, fjallað um vinnuvernd og hvers vegna reglur þar að lútandi eru settar.
|}

== Sköpun, hönnun og tækni ==
{| class="wikitable"
! Yfirheiti 
! Við lok 4. bekkjar getur nemandi 
! Við lok 7. bekkjar getur nemandi 
! Við lok 10. bekkjar getur nemandi
|-
! Vinnu-teikning
| dregið einfalda skissu og tvívíða teikningu til að útskýra hugmyndir sínar 
| útskýrt hugmyndir sínar með því að rissa upp málsetta vinnuteikningu 
| útskýrt hugmyndir sínar fríhendis- og með grunnteikningu
|-
! Vinnuferli
| unnið verkefni frá hugmynd að fullunnum hlut með áherslu á form og útlit 
| lesið einfalda teikningu, smíðað eftir henni og unnið eftir hönnunarferli frá hugmynd að lokaafurð 
| unnið sjálfstætt eftir verkáætlun og vinnuteikningu, útbúið efnislista og reiknað kostnað
|-
! Orka og tækni
| sagt frá orkugjöfum sem nota má í smíðaverkefnum og nýtt virkniþætti í smíðisgripum, s.s. vogarafl, gorma og teygjur 
| hannað og smíðað verkefni sem nýtir orkugjafa og lýst því hvaða virkniþættir eru að verki í ýmsum hlutum 
| hannað verkefni út frá efni, fagurfræði, tækni, umhverfi, notkun og endingu
|-
! Tæknilæsi
| bent á ýmis tæknifyrirbrigði er tengjast hans daglega lífi 
| lýst hvernig tæknin birtist í nánasta umhverfi hans og almennt í samfélaginu 
| sagt frá hvernig tækni er nýtt í atvinnulífinu og gert grein fyrir iðnfögum og mikilvægi þeirra í samfélaginu
|-
! Samfélag
| greint einfaldar þarfir í umhverfi sínu og rætt nokkrar lausnir 
| greint þarfir í umhverfi sínu og rætt mögulegar lausnir 
| gert grein fyrir áhrifum nýsköpunar á umhverfi sitt og samfélag
|-
! Hugbúnaður og forrit
| hannað einfaldan hlut í þrívíðum hugbúnaði/forriti 
| nýtt hugbúnað/forrit við hönnun tvívíðra og þrívíðra forma 
| nýtt hugbúnað/forrit við stafræna hönnun á vöru
|-
! Stafræn smíði
|
| nýtt sér tölvustýrðar smíðavélar til að fullvinna tvívíða og þrívíða hluti 
| umbreytt stafrænni hönnun í fullunninn hlut með aðstoð tölvustýrðra tækja/smíðavéla 
|-
! Smátölvur
|
| nýtt sér smátölvur til að stýra einföldum aðgerðum 
| nýtt sér smátölvur til að stýra aðgerðum 
|}

== Menning og umhverfi ==

{| class="wikitable"
! Yfirheiti 
! Við lok 4. bekkjar getur nemandi 
! Við lok 7. bekkjar getur nemandi 
! Við lok 10. bekkjar getur nemandi
|-
! Umhverfis-vitund
| valið efni út frá umhverfissjónarmiðum og sagt frá kostum þess að nota efni úr nærumhverfi 
| gert grein fyrir hvort efni séu hættuleg og hvernig hægt er að endunýta og flokka efni sem fellur til í smíðastofunni 
| greint vistvæn efni frá óvistvænum og haft sjálfbærni að leiðarljósi við vinnu sína, s.s. við efnisval
|-
! Endur-nýting
| sýnt góða nýtingu þeirra efna sem unnið er með 
| gert við og endurnýtt eldri hluti og lengt þannig líftíma þeirra 
| gert sér grein fyrir hvort og hvernig hægt er að endurnýta ýmsa hluti til að lengja líftíma þeirra
|-
! Menning
| greint og sagt frá nokkrum einkennum íslensks handverks 
| greint og fjallað um íslenska hönnun og handverk í samhengi við sögu 
| greint og fjallað um handverk og hönnun í samhengi við sögu, samfélag og listir
|}