Breyti Kynning á eðlisfræði í Flensborg/Arkimedes

== Bakgrunnur ==
Hlutur sem sökkt er í vökva léttist um þunga þess vökva sem hann ryður frá sér. Af því eðlismassi vatns er <math>1 \text{ g}/\text{cm}^3</math> þá þýðir létting hlutarins um <math>1 \text{ g}</math> að rúmmál hlutarins er <math>1 \text{ cm}^3</math>. Þannig má finna rúmmál hlutar með því að mæla hversu mikið léttari hann er í vatni en lofti. Eðlismassa má ennfremur reikna með
: <math>\text{eðlismassi} = \tfrac{\text{massi}}{\text{rúmmál}}</math>.

Viðurkenndur eðlismassi:
: {| 
| <math>\rho_{\text{golfkúla}}</math> || <math>=1,15 \text{g}/\text{cm}^3</math>
|-
| <math>\rho_{\text{zinkál}}</math> || <math>=6,35 \text{ g}/\text{cm}^3</math>
|-
| <math>\rho_{\text{járn}}</math> || <math>=7,85 \text{ g}/\text{cm}^3</math>
|}

== Tilgangur ==
Mæla rúmmál nokkurra hluta, reikna eðlismassa þeirra og reikna nákvæmni niðurstöðunnar.

== Tæki ==
* Plastdolla
* vigt
* statív
* golfkúla
* zinkállóð
* járnbolti

== Framkvæmd ==
=== Golfkúla ===
Vigtaðu golfkúluna og skráðu niðurstöðuna í töfluna að neðan. Settu um <math>400 \text{ml}</math> kalt vatn í dolluna og vigtaðu hana með vatninu. Sökktu golfkúlunni í bandi frá statívinu í vatnið án þess að hún snerti botn dollunnar og vigtaðu dolluna með vatni og golfkúlu. Sýndu reikning á rúmmáli golfkúlunnar og skráðu í töfluna.
{| class="wikitable"
! Fyrirbæri !! Stærð !! Eining
|-
| Massi golfkúlu || ||
|-
| Massi dollu með vatni || ||
|-
| Massi dollu með vatni og golfkúlu || ||
|-
| Rúmmál golfkúlu || ||
|}
Sýndu reikninga á eðlismassa golfkúlunnar og fráviki niðurstöðu þinnar með því að bera saman við viðurkenndan eðlismassa golfkúlu:
{| class="wikitable"
! Fyrirbæri !! Stærð !! Eining
|-
| Mældur eðlismassi || ||
|-
| Viðurkenndur eðlismassi || ||
|-
| % frávik || ||
|} 
=== Zinkál ===
Vigtaðu zinkálið og og vigtaðu dolluna með um 400 mL af vatni. Sökktu zinkálinu frá statívinu í vatnið án þess að það snerti botn og vigtaðu dolluna með vatni og zinkáli. Sýndu reikning á rúmmáli zinkálsins og skráðu það í töfluna.
{| class="wikitable"
! Fyrirbæri !! Stærð !! Eining
|-
| Massi ziknáls || ||
|-
| Massi dollu með vatni || ||
|-
| Massi dollu með vatni og zinkáli || ||
|-
| Rúmmál zinkáls || ||
|}

Sýndu reikninga á eðlismassa zinkálsins og fráviki niðurstöðu þinnar með því að bera saman við viðurkenndan eðlismassa zinkáls:
{| class="wikitable"
! Fyrirbæri !! Stærð !! Eining
|-
| Mældur eðlismassi || ||
|-
| Viðurkenndur eðlismassi || ||
|-
| % frávik || ||
|} 

=== Járn ===
Vigtaðu  járnboltann og vigtaðu dolluna með um 400 mL af  vatni. Sökktu járnboltanum frá statívinu í vatnið án þess að hann snerti botn og vigtaðu dolluna með vatni og járni. Sýndu reikning á rúmmáli járns og skráðu það í töfluna.
{| class="wikitable"
! Fyrirbæri !! Stærð !! Eining
|-
| Massi járns || ||
|-
| Massi dollu með vatni || ||
|-
| Massi dollu með vatni og járni || ||
|-
| Rúmmál járns || ||
|}

Sýndu reikninga á eðlismassa járnsins og fráviki niðurstöðu þinnar með því að bera saman við viðurkenndan eðlismassa járns:
{| class="wikitable"
! Fyrirbæri !! Stærð !! Eining
|-
| Mældur eðlismassi || ||
|-
| Viðurkenndur eðlismassi || ||
|-
| % frávik || ||
|}

== Ítarefni ==
Fyrirmynd þessa verkefnis er [[:Mynd:FlensEDLI1KE05Tilraun4Arkimedes.docx|FlensEDLI1KE05Tilraun4Arkimedes.docx]] frá Viðari Ágústssyni.

[[Flokkur:Verkefni í eðlisfræði]]