„Kynning á eðlisfræði í Flensborg/Arkimedes“: Munur á milli breytinga

Útgáfa síðunnar 7. mars 2025 kl. 00:03

Bakgrunnur

Hlutur sem sökkt er í vökva léttist um þunga þess vökva sem hann ryður frá sér. Af því eðlismassi vatns er $1{\text{ g}}/{\text{cm}}^{3}$ þá þýðir létting hlutarins um $1{\text{ g}}$ að rúmmál hlutarins er $1{\text{ cm}}^{3}$ . Þannig má finna rúmmál hlutar með því að mæla hversu mikið léttari hann er í vatni en lofti. Eðlismassa má ennfremur reikna með

{\text{eðlismassi}}={\tfrac {\text{massi}}{\text{rúmmál}}}

.

Viðurkenndur eðlismassi:

$\rho _{\text{golfkúla}}$	$=1,15{\text{g}}/{\text{cm}}^{3}$
$\rho _{\text{zinkál}}$	$=6,35{\text{ g}}/{\text{cm}}^{3}$
$\rho _{\text{járn}}$	$=7,85{\text{ g}}/{\text{cm}}^{3}$

Tilgangur

Mæla rúmmál nokkurra hluta, reikna eðlismassa þeirra og reikna nákvæmni niðurstöðunnar.

Tæki

Plastdolla
vigt
statív
golfkúla
zinkállóð
járnbolti

Framkvæmd

Golfkúla

Vigtaðu golfkúluna og skráðu niðurstöðuna í töfluna að neðan. Settu um $400{\text{ml}}$ kalt vatn í dolluna og vigtaðu hana með vatninu. Sökktu golfkúlunni í bandi frá statívinu í vatnið án þess að hún snerti botn dollunnar og vigtaðu dolluna með vatni og golfkúlu. Sýndu reikning á rúmmáli golfkúlunnar og skráðu í töfluna.

Fyrirbæri Massi golfkúlu Massi dollu með vatni Massi dollu með vatni og golfkúlu Rúmmál golfkúlu
Eining
Mæling

Sýndu reikninga á eðlismassa golfkúlunnar og fráviki niðurstöðu þinnar með því að bera saman við viðurkenndan eðlismassa golfkúlu:

Fyrirbæri Mældur eðlismassi Viðurkenndur eðlismassi % frávik
Eining
Mæling

Zinkál

Vigtaðu zinkálið og og vigtaðu dolluna með um 400 mL af vatni. Sökktu zinkálinu frá statívinu í vatnið án þess að það snerti botn og vigtaðu dolluna með vatni og zinkáli. Sýndu reikning á rúmmáli zinkálsins og skráðu það í töfluna.

Fyrirbæri Massi zinkáls Massi dollu með vatni Massi dollu með vatni og zinkáli Rúmmál zinkáls
Eining
Mæling

Sýndu reikninga á eðlismassa zinkálsins og fráviki niðurstöðu þinnar með því að bera saman við viðurkenndan eðlismassa zinkáls:

Fyrirbæri Mældur eðlismassi Viðurkenndur eðlismassi % frávik
Eining
Mæling

Járn

Vigtaðu járnboltann og vigtaðu dolluna með um 400 mL af vatni. Sökktu járnboltanum frá statívinu í vatnið án þess að hann snerti botn og vigtaðu dolluna með vatni og járni. Sýndu reikning á rúmmáli járns og skráðu það í töfluna.

Fyrirbæri Massi járns Massi dollu með vatni Massi dollu með vatni og járni Rúmmál járns
Eining
Mæling

Sýndu reikninga á eðlismassa járnsins og fráviki niðurstöðu þinnar með því að bera saman við viðurkenndan eðlismassa járns:

Fyrirbæri Mældur eðlismassi Viðurkenndur eðlismassi % frávik
Eining
Mæling

Ítarefni

Fyrirmynd þessa verkefnis er FlensEDLI1KE05Tilraun4Arkimedes.docx frá Viðari Ágústssyni.

@@ Lína 1: / Lína 1: @@
 == Bakgrunnur ==
-Hlutur sem sökkt er í vökva léttist um þunga þess vökva sem hann ryður frá sér. Af því eðlismassi vatns er <math>1 \text{g}/\text{cm}^3</math> þá þýðir létting hlutarins um <math>1 \text{g}</math> að rúmmál hlutarins er <math>1 \text{cm}^3</math>. Þannig má finna rúmmál hlutar með því að mæla hversu mikið léttari hann er í vatni en lofti. Eðlismassa má ennfremur reikna með <math>\text{eðlismassi} = \tfrac{\text{massi}}{\text{rúmmál}}</math>.
+Hlutur sem sökkt er í vökva léttist um þunga þess vökva sem hann ryður frá sér. Af því eðlismassi vatns er <math>1 \text{ g}/\text{cm}^3</math> þá þýðir létting hlutarins um <math>1 \text{ g}</math> að rúmmál hlutarins er <math>1 \text{ cm}^3</math>. Þannig má finna rúmmál hlutar með því að mæla hversu mikið léttari hann er í vatni en lofti. Eðlismassa má ennfremur reikna með
+: <math>\text{eðlismassi} = \tfrac{\text{massi}}{\text{rúmmál}}</math>.
-Viðurkenndur eðlismassi: <math>\rho_{\text{golfkúla}} = 1,15 \text{g}/\text{cm}^3</math>, <math>\rho_{\text{zinkál}} = 6,35 \text{ g}/\text{cm}^3</math>, <math>\rho_{\text{járn}} = 7,85 \text{ g}/\text{cm}^3</math>.
+Viðurkenndur eðlismassi:
+: {|
+| <math>\rho_{\text{golfkúla}}</math> || <math>=1,15 \text{g}/\text{cm}^3</math>
+|-
+| <math>\rho_{\text{zinkál}}</math> || <math>=6,35 \text{ g}/\text{cm}^3</math>
+|-
+| <math>\rho_{\text{járn}}</math> || <math>=7,85 \text{ g}/\text{cm}^3</math>
+|}
 == Tilgangur ==