Hæfniviðmið upplýsinga- og tæknimenntar

Hér má finna yfirlit yfir hæfniviðmið kafla Aðalnámsskrár grunnskóla fyrir upplýsinga- og tæknimennt ásamt hlekkjum á undirsíður þar sem koma má fyrir ítarfefni fyrir hvert hæfniviðmið. Markmiðið er ekki að hægt sé að fara í hæfniviðmið og „tikka í boxin“ heldur frekar að gefa dæmi um hvers kyns verkefni megi nýta til að ná þess lags hæfniviðmiði. Slíkt styður við heildstæðari skoðun á efni og þeim kröfum sem kennarar gera til nemenda. Eins er vert að benda á ágæta áminningu úr tillögunni:

„Þegar sjónum er beint sérstaklega að einu hæfniviðmiði þarf að hafa í huga að nám er samfellt ferli og skapandi athöfn, fremur en söfnun afmarkaðrar þekkingar og þjálfun í tiltekinni leikni.“

Upplýsinga- og miðlalæsi

Yfirheiti	Við lok 4. bekkjar getur nemandi	Við lok 7. bekkjar getur nemandi	Við lok 10. bekkjar getur nemandi
Nýting skólasafns	nýtt skólasafn sér til gagns og ánægju [Nýting skólasafns (4)]	nýtt skólasafn til þekkingaröflunar í stýrðu námi og á eigin forsendum til gagns og ánægju [Nýting skólasafns (7)]	nýtt skólasafn á fjölbreyttan hátt til þekkingaröflunar og miðlunar til gagns og ánægju [Nýting skólasafns (10)]
Upplýsingaleit	leitað að og valið viðeigandi upplýsingar og stafrænt efni [Upplýsingaleit (4)]	nýtt leitarvélar, gervigreind og önnur verkfæri á siðferðilega ábyrgan hátt til upplýsingaöflunar [Upplýsingaleit (7)]	nýtt leitarvélar, gagnabanka, gervigreind og önnur verkfæri á fjölbreyttan og siðferðilega ábyrgan hátt til upplýsingaöflunar og skilji hvað liggur til grundvallar [Upplýsingaleit (10)]
Greining og úrvinnsla gagna	greint muninn á fræðilegu efni og skáldskap [Greining og úrvinnsla gagna (4)]	lagt mat á gæði ýmissa upplýsinga og áttað sig á fjölbreytileika stafræns efnis [Greining og úrvinnsla gagna (7)]	greint, borið saman og metið á gagnrýninn hátt trúverðugleika og áreiðanleika gagna, upplýsinga og stafræns efnis [Greining og úrvinnsla gagna (10)]
Heimildanotkun	þekkt að höfundarréttur gildir um fjölbreytt efni og unnið með heimildir á einfaldan hátt [Heimildanotkun (4)]	unnið með heimildir í samræmi við höfundarrétt og sett fram einfalda heimildaskrá [Heimildanotkun (7)]	unnið með fjölbreyttar heimildir og metið áreiðanleika þeirra, virt höfundarétt og almennt siðferði í heimildavinnu og sett fram heimildaskrá samkvæmt viðurkenndum aðferðum [Heimildanotkun (10)]

Sköpun og miðlun

Yfirheiti	Við lok 4. bekkjar getur nemandi	Við lok 7. bekkjar getur nemandi	Við lok 10. bekkjar getur nemandi
Kynningarefni	nýtt hugbúnað við gerð einfaldra kynninga [Kynningarefni (4)]	nýtt hugbúnað við gerð margvíslegra kynninga [Kynningarefni (7)]	valið og nýtt hugbúnað við gerð og framsetningu fjölbreyttra og gagnvirkra kynninga [Kynningarefni (10)]
Ritvinnsla	nýtt hugbúnað við uppsetningu einfaldra ritunarverkefna [Ritvinnsla (4)]	nýtt hugbúnað við uppsetningu ritunarverkefna samkvæmt viðmiðum um uppsetningu og frágang [Ritvinnsla (7)]	valið og nýtt hugbúnað við uppsetningu fjölbreyttra ritunarverkefna og ritgerða samkvæmt viðmiðum um uppsetningu og frágang [Ritvinnsla (10)]
Vinnsla tölulegra gagna	nýtt hugbúnað við framsetningu á einföldum tölulegum gögnum [Vinnsla tölulegra gagna (4)]	nýtt hugbúnað við gagnasöfnun og framsetningu á tölulegum gögnum [Vinnsla tölulegra gagna (7)]	valið og nýtt hugbúnað við gagnasöfnun, greiningu og framsetningu á tölulegum gögnum [Vinnsla tölulegra gagna (10)]
Ljósmyndir og kvikmyndun	tekið ljósmyndir og stutt myndskeið [Ljósmyndir og kvikmyndun (4)]	nýtt tæki og hugbúnað við ljósmyndun og stuttmyndagerð [Ljósmyndir og kvikmyndun (7)]	valið og nýtt tæki og hugbúnað við vandaða ljósmyndun og kvikmyndagerð [Ljósmyndir og kvikmyndun (10)]
Myndvinnsla og myndsköpun	nýtt tæki og hugbúnað við myndsköpun [Myndvinnsla og myndsköpun (4)]	nýtt tæki og hugbúnað við einfalda hönnun, myndvinnslu og myndsköpun [Myndvinnsla og myndsköpun (7)]	valið og nýtt tæki og hugbúnað við fjölbreytta hönnun, myndvinnslu og myndsköpun [Myndvinnsla og myndsköpun (10)]
Hljóðvinnsla	nýtt hugbúnað í einfalda hljóðvinnslu [Hljóðvinnsla (4)]	nýtt tæki og hugbúnað við upptökur og einfalda hljóðvinnslu [Hljóðvinnsla (7)]	valið og nýtt tæki og hugbúnað við fjölbreyttar upptökur og hljóðvinnslu [Hljóðvinnsla (10)]
Netmiðlun	nýtt hugbúnað við einfalda netmiðlun [Netmiðlun (4)]	nýtt hugbúnað við netmiðlun [Netmiðlun (7)]	valið og nýtt hugbúnað við fjölbreytta netmiðlun [Netmiðlun (10)]

Stafræn borgaravitund

Yfirheiti	Við lok 4. bekkjar getur nemandi	Við lok 7. bekkjar getur nemandi	Við lok 10. bekkjar getur nemandi
Jafnvægi í stafrænni notkun og vellíðan	beitt góðri líkamsstöðu við notkun stafrænnar tækni og útskýrt muninn á jákvæðum og neikvæðum skjátíma og sagt frá hvernig notkun stafrænna miðla getur haft áhrif á líðan [Jafnvægi í stafrænni notkun og vellíðan (4)]	hugað að eigin heilsu og vellíðan við notkun stafrænnar tækni og gert sér grein fyrir mikilvægi jafnvægis í skjátíma [Jafnvægi í stafrænni notkun og vellíðan (7)]	nýtt stafræna tækni til að auka vellíðan og bæta heilsu, fundið jafnvægi í notkun sinni og þekkt margvísleg einkenni og afleiðingar ofnotkunar tölvu og snjalltækja og útskýrt áhrif samfélagsmiðla á líf sitt [Jafnvægi í stafrænni notkun og vellíðan (10)]
Friðhelgi og öryggi	útskýrt á einfaldan hátt hvað persónuupplýsingar eru og hverju má og má ekki deila í stafrænu umhverfi [Friðhelgi og öryggi (4)]	gert sér grein fyrir mikilvægi þess að vernda persónuupplýsingar og friðhelgi einkalífs í stafrænu umhverfi og áttað sig á hverjum sé hagur af því að safna stafrænum upplýsingum [Friðhelgi og öryggi (7)]	gert sér grein fyrir notkun persónuupplýsinga og metið tilgang hennar á gagnrýninn hátt og beitt leiðum til að verjast söfnun persónuupplýsinga [Friðhelgi og öryggi (10)]
Stafrænt fótspor og auðkenni	lýst á einfaldan hátt hugtakinu stafrænt fótspor, skilið hvernig það verður til og hvert sé samspil þess og netnotkunar [Stafrænt fótspor og auðkenni (4)]	rætt og útskýrt að öll netnotkun einstaklinga skilur eftir sig spor í stafrænu umhverfi til langframa [Stafrænt fótspor og auðkenni (7)]	gert sér grein fyrir stafrænu fótspori og hvernig það mótast af allri nethegðun [Stafrænt fótspor og auðkenni (10)]
Virðing í stafrænu umhverfi	gert sér grein fyrir mikilvægi þess að leita til fullorðinna ef hætta eða áreiti skapast á netinu [Virðing í stafrænu umhverfi (4)]	gert sér grein fyrir helstu hættum í stafrænu umhverfi og þekkt vel ólíkar leiðir til að tilkynna ólöglegt og vafasamt efni á netinu og að samfélagsmiðlar hafa áhrif á samskipti, [Virðing í stafrænu umhverfi (7)]	þekkt helstu hættur í stafrænu umhverfi og varið sjálfan sig, búnað og gögn við ýmsum ógnum á netinu og getur nýtt stafrænt umhverfi á uppbyggilegan hátt [Virðing í stafrænu umhverfi (10)]
Samskiptareglur, orðræða og virðing í stafrænum samskiptum	þekkt hugtakið neteinelti og einfaldar reglur í samskiptum og myndbirtingum á netinu og þekkt leiðir til að vernda sig og aðra fyrir neteinelti. [Virðing í stafrænu umhverfi (4)]	nefnt helstu netöryggis- og samskiptareglur og tekið ábyrgð á eigin nethegðun og beitt leiðum til að vernda sig og aðra fyrir neteinelti. [Virðing í stafrænu umhverfi (7)]	gert grein fyrir helstu siðareglum á netinu og skilið hvernig þær byggja á gagnkvæmri virðingu og beitt leiðum til að vernda sig og aðra fyrir neteinelti, hatursorðræðu og stafrænum átökum. [Virðing í stafrænu umhverfi (10)]

Lausnaleit

Yfirheiti	Við lok 4. bekkjar getur nemandi	Við lok 7. bekkjar getur nemandi	Við lok 10. bekkjar getur nemandi
Stafrænn stuðningur	nefnt dæmi um einfaldan stafrænan stuðning í námi [Stafrænn stuðningur (4)]	nýtt stafrænan stuðning í námi [Stafrænn stuðningur (7)]	valið viðeigandi stafrænan stuðning markvisst við nám [Stafrænn stuðningur (10)]
Varðveisla gagna	gert sér grein fyrir því að í sumum hugbúnaði þarf að vista gögn til að varðveita vinnuna [Varðveisla gagna (4)]	flokkað og vistað gögn á öruggan hátt [Varðveisla gagna (7)]	flokkað, vistað og varðveitt gögn á öruggan hátt [Varðveisla gagna (10)]
Tölvur og snjalltæki	þekkt mismunandi tegundir tölva, snjalltækja og helstu jaðartæki og nýtt til menntunar [Tölvur og snjalltæki (4)]	nýtt mismunandi tegundir tölva, snjalltækja og jaðartækja til menntunar [Tölvur og snjalltæki (7)]	nýtt fjölbreyttan og viðeigandi tækjabúnað til menntunar og leyst tæknileg úrlausnarefni [Tölvur og snjalltæki (10)]
Notkun hugbúnaðar og einföld forritun	þekkt ýmsan hugbúnað og tæki og nýtt þau til að leysa einfaldar þrautir [Notkun hugbúnaðar og einföld forritun (4)]	nýtt hugbúnað og tæki á fjölbreyttan hátt og til að leysa fjölbreyttar þrautir. Hafa fengið kynningu á grunnhugtökum í forritun [Notkun hugbúnaðar og einföld forritun (7)]	nýtt forritun til sköpunar og til að efla rökhugsun og lausnaleit [Notkun hugbúnaðar og einföld forritun (10)]